پروانه موتور پمپ 3 اینچ دیزل ( مدل رزوه ای )

نام کالا : پروانه موتور پمپ . مناسب : موتور پمپ 3 اینچ دیزل ( گازوئیلی ) . مدل : رزوه ای . ساخت : چین . جنس : آهن . وزن : 1 کیلوگرم . عرض پروانه : 12 سانتی متر . بلندی پروانه : 3.5 سانتی متر . پروانه موتور پمپ (یا به‌طور دقیق‌تر "پروانه پمپ") یکی از اجزای اصلی در پمپ‌های گریز از مرکز (centrifugal pumps) است که وظیفه‌ی انتقال انرژی به سیال (مایع) را دارد. تعریف ساده: پروانه (Impeller) یک قطعه چرخان در داخل پمپ است که با چرخش خود، انرژی مکانیکی را به انرژی جنبشی و فشار برای حرکت دادن مایع تبدیل می‌کند. --- اجزای اصلی پروانه: 1. تیغه‌ها یا پره‌ها (Blades or Vanes): پره‌هایی که روی پروانه قرار دارند و باعث حرکت سیال می‌شوند. 2. توپی (Hub): قسمت مرکزی که پروانه به محور موتور وصل می‌شود. 3. پوشش (Shroud): در برخی انواع پروانه‌ها، پره‌ها بین دو دیسک (پوشش) قرار دارند. --- انواع پروانه‌ها از نظر طراحی: 1. پروانه باز (Open impeller): پره‌ها بدون پوشش هستند؛ مناسب برای مایعات با ذرات جامد. 2. پروانه نیمه‌باز (Semi-open): یک طرف پوشش دارد؛ تعادل بین باز و بسته. 3. پروانه بسته (Closed impeller): پره‌ها بین دو دیسک هستند؛ بازدهی بالا و مناسب برای مایعات تمیز. --- عملکرد: وقتی موتور پمپ روشن می‌شود: 1. پروانه شروع به چرخش می‌کند. 2. مایع از مرکز پروانه (چشم پروانه) وارد می‌شود. 3. نیروی گریز از مرکز، مایع را به سمت بیرون پره‌ها پرتاب می‌کند. 4. این انرژی جنبشی به فشار تبدیل شده و مایع را به خارج از پمپ هدایت می‌کند. --- کاربردها: پمپ آب کشاورزی پمپ آب چاه پمپ آتش‌نشانی سیستم‌های صنعتی و ساختمانی تفاوت شکل ظاهری پروانه‌های پمپ، به طراحی عملکردی آن‌ها برای نوع خاصی از سیال، شرایط کاری، و بازدهی پمپ مربوط می‌شود. در ادامه، انواع پروانه‌ها را از نظر شکل ظاهری بررسی می‌کنیم: --- 🔹 1. پروانه باز (Open Impeller) 🔸 ظاهر: پره‌ها کاملاً باز هستند و فقط از یک طرف به توپی مرکزی وصل‌اند. هیچ پوششی روی پره‌ها وجود ندارد. 🔸 ویژگی‌ها: ساده‌ترین طراحی. مقاومت پایین‌تر در برابر گرفتگی. مناسب برای مایعات حاوی ذرات جامد یا فیبر (مثل فاضلاب یا دوغاب). 🔸 کاربردها: پمپ‌های لجن‌کش فاضلاب سیالات آلوده یا ویسکوز --- 🔹 2. پروانه نیمه‌باز (Semi-Open Impeller) 🔸 ظاهر: پره‌ها از یک طرف باز هستند و از طرف دیگر دارای یک صفحه پوشش جزئی می‌باشند. 🔸 ویژگی‌ها: تعادل بین استحکام و مقاومت در برابر گرفتگی. راندمان بهتر از پروانه باز. قابل تنظیم برای کاهش فاصله بین پروانه و محفظه پمپ (برای جلوگیری از افت راندمان). 🔸 کاربردها: سیالات با ذرات معلق متوسط مواد شیمیایی کاربردهای صنعتی سبک --- 🔹 3. پروانه بسته (Closed Impeller) 🔸 ظاهر: پره‌ها کاملاً بین دو صفحه (یا دیسک) قرار دارند. فقط مسیر ورودی و خروجی باز است. 🔸 ویژگی‌ها: بیشترین راندمان. طراحی پیچیده‌تر و نیازمند نگهداری دقیق. فقط برای مایعات تمیز یا با ذرات بسیار ریز مناسب است. 🔸 کاربردها: آب تمیز کاربردهای HVAC صنایع غذایی و دارویی --- 🔹 4. پروانه چند مرحله‌ای (Multistage Impeller) 🔸 ظاهر: چند پروانه پشت سر هم روی یک شافت نصب شده‌اند. ظاهر کشیده و پیچیده. 🔸 ویژگی‌ها: برای ایجاد فشار بالا با دبی پایین استفاده می‌شود. در پمپ‌های طبقاتی کاربرد دارد. 🔸 کاربردها: چاه‌های عمیق سیستم‌های فشار قوی صنعتی --- 📌 جدول خلاصه مقایسه: نوع پروانه ظاهر مقاومت در برابر گرفتگی راندمان سیالات مناسب باز پره‌ها کاملاً باز بالا پایین لجن، فاضلاب نیمه‌باز پره‌ها نیمه‌پوشیده متوسط متوسط مواد شیمیایی، مایعات با ذرات بسته پره‌ها کاملاً پوشیده کم بالا آب تمیز چندمرحله‌ای چند پروانه پشت هم بسته به نوع بالا آب چاه، پمپ‌های فشار بالا تفاوت بین پروانه‌های مدل خاری و رزوه‌ای به نحوه‌ی نصب و اتصال پروانه به شافت (محور) موتور پمپ مربوط می‌شود. این تفاوت هم روی ساختار مکانیکی و هم روی نگهداری و تعمیرات اثر دارد. --- 🔧 1. پروانه مدل رزوه‌ای (Threaded Impeller) ✅ نحوه اتصال: پروانه با استفاده از رزوه (پیچ‌مانند) به شافت موتور پیچ می‌شود. رزوه معمولاً در قسمت مرکزی توپی پروانه قرار دارد. ✅ ویژگی‌ها: باز و بسته کردن آسان‌تر در زمان تعمیر یا تعویض. برای پمپ‌های کوچک تا متوسط رایج‌تر است. نیاز به دقت در جهت چرخش موتور دارد (برای جلوگیری از باز شدن رزوه حین کار). گاهی با چپ‌گرد یا راست‌گرد بودن رزوه تطبیق داده می‌شود. ✅ معایب: در صورت قفل شدن پروانه یا ضربه ناگهانی، امکان آسیب به رزوه‌ها وجود دارد. در فشارهای بالا ممکن است اتصال رزوه‌ای نسبت به خاری ضعیف‌تر باشد. --- ⚙️ 2. پروانه مدل خاری (Keyed Impeller) ✅ نحوه اتصال: پروانه روی شافت سوار شده و با یک خار (Key) و شیار (Keyway) روی محور قفل می‌شود. معمولاً با یک مهره یا واشر انتهایی هم محکم می‌شود. ✅ ویژگی‌ها: اتصال مستحکم‌تر و مناسب برای پمپ‌های بزرگ یا صنعتی. مناسب برای انتقال گشتاور بالا. قابل اطمینان‌تر در شرایط کاری سخت یا فشار بالا. ✅ معایب: باز و بسته کردن آن معمولاً سخت‌تر و زمان‌برتر است. نیاز به تنظیم دقیق خار و شیار دارد. اگر خار شل شود، می‌تواند باعث لقی و خرابی شافت شود. --- 🔍 جدول مقایسه: ویژگی پروانه رزوه‌ای پروانه خاری نوع اتصال پیچ رزوه‌ای خار و شیار استحکام اتصال متوسط بالا کاربرد پمپ‌های سبک تا متوسط پمپ‌های صنعتی و سنگین نگهداری/تعویض آسان‌تر سخت‌تر مقاومت در برابر ضربه کمتر بیشتر حساسیت به جهت چرخش دارد ندارد --- 📌 نتیجه‌گیری: اگر با پمپ‌های کشاورزی، خانگی یا سبک سر و کار داری، احتمالاً با مدل‌های رزوه‌ای بیشتر روبه‌رو می‌شی. اگر پمپ مورد نظر صنعتی، بزرگ یا چاه عمیق است، معمولاً از مدل خاری استفاده می‌شود چون اتصال مکانیکی قوی‌تری دارد. پروانه‌ها به‌عنوان قلب پمپ‌های سانتریفیوژ، باید دارای ویژگی‌هایی باشند که عملکرد مطلوب، طول عمر بالا، و راندمان مناسب پمپ را تضمین کنند. در ادامه، مهم‌ترین خصوصیات و ویژگی‌های مورد نیاز پروانه‌ها را توضیح می‌دهم: --- ✅ 1. استحکام مکانیکی بالا پروانه باید تحمل نیروهای گریز از مرکز، فشار سیال و گشتاور موتور را داشته باشد. در سرعت‌های بالا یا شرایط سخت کاری، ترک خوردن یا شکست پروانه می‌تواند کل سیستم را مختل کند. --- ✅ 2. مقاومت در برابر خوردگی به‌ویژه در پمپ‌هایی که با سیالات اسیدی، قلیایی یا شور (مثل آب دریا یا فاضلاب صنعتی) کار می‌کنند. استفاده از جنس‌هایی مانند استنلس استیل، برنز، یا پلاستیک مقاوم (مثل PP یا PVDF) برای این کاربردها رایج است. --- ✅ 3. مقاومت در برابر سایش (ساییدگی) اگر سیال دارای ذرات جامد معلق (مثل شن، ماسه یا لجن) باشد، پروانه باید در برابر سایش مقاوم باشد. در این موارد، از موادی مثل چدن ضد سایش، آلیاژهای سخت، یا پلاستیک‌های تقویت‌شده استفاده می‌شود. --- ✅ 4. تعادل دینامیکی و استاتیکی پروانه باید به‌طور دقیق بالانس شده باشد تا از لرزش، نویز و آسیب به یاتاقان‌ها و شافت جلوگیری شود. عدم تعادل می‌تواند باعث خرابی سریع پمپ و کاهش عمر مفید شود. --- ✅ 5. راندمان هیدرولیکی بالا طراحی پروانه باید به‌گونه‌ای باشد که بیشترین مقدار انرژی از موتور به سیال منتقل شود. شکل پره‌ها، تعداد پره‌ها و زاویه آن‌ها در این راندمان بسیار مؤثر است. --- ✅ 6. تناسب با نوع سیال مثلاً برای سیالات ویسکوز (غلیظ) یا فاضلاب با ذرات درشت، باید از پروانه‌های باز یا نیمه‌باز استفاده شود. برای آب تمیز یا سیالات سبک، پروانه‌های بسته مناسب‌تر هستند. --- ✅ 7. پایداری حرارتی در کاربردهایی که سیال دمای بالا دارد (مثل پمپ‌های صنعتی بخار یا روغن داغ)، پروانه باید مقاومت حرارتی کافی داشته باشد. --- ✅ 8. طول عمر بالا و قابلیت نگهداری آسان پروانه باید طوری طراحی و ساخته شود که: سایش یا شکستگی کمتری داشته باشد. به‌راحتی باز و بسته یا تعویض شود. در صورت نیاز، قطعات یدکی آن موجود باشد. --- ✅ 9. سبکی نسبی (در برخی کاربردها) در پمپ‌های با دور بالا، پروانه‌های سبک‌تر (مثلاً از آلومینیوم یا کامپوزیت) باعث کاهش بار وارده به شافت و بلبرینگ‌ها می‌شوند. --- 📌 خلاصه مهم‌ترین ویژگی‌ها: ویژگی توضیح استحکام تحمل فشار و نیروی گریز از مرکز مقاومت به خوردگی مقابله با محیط‌های شیمیایی یا آبی مقاومت سایشی کار با ذرات جامد بدون آسیب تعادل دینامیکی جلوگیری از لرزش و آسیب به شافت راندمان بالا انتقال انرژی مؤثر به سیال تناسب با نوع سیال بسته، نیمه‌باز یا باز بودن بسته به کاربرد پایداری حرارتی مقاومت در برابر دماهای بالا قابلیت تعویض و نگهداری سهولت در تعمیر و تامین قطعات یدکی تعویض پروانه موتور پمپ (Impeller) زمانی ضروری می‌شود که عملکرد پمپ کاهش یافته باشد یا پروانه آسیب دیده باشد. در ادامه، نشانه‌ها و شرایطی که نیاز به تعویض پروانه را مشخص می‌کنند، به‌صورت کامل توضیح داده‌ام: --- 🔧 مواردی که نشان می‌دهد پروانه نیاز به تعویض دارد: ✅ 1. کاهش شدید دبی یا فشار پمپ اگر خروجی آب (دبی) کاهش پیدا کند یا فشار لازم تأمین نشود، ممکن است پروانه: ساییده شده باشد. ترک برداشته یا شکسته باشد. در حال چرخش آزاد (هرزگرد) روی شافت باشد. --- ✅ 2. صدای غیرعادی یا لرزش زیاد پمپ عدم تعادل پروانه (به دلیل شکستگی، تاب برداشتن یا تجمع رسوب) می‌تواند باعث: لرزش زیاد صدای زوزه یا ضربه آسیب به بلبرینگ‌ها یا شافت شود --- ✅ 3. سایش یا خوردگی قابل مشاهده اگر در هنگام باز کردن پمپ: لبه‌های پره پروانه خورده، نازک یا دفرمه شده‌اند یا بدنه پروانه سوراخ یا پوسیده شده، → باید پروانه تعویض شود. --- ✅ 4. پروانه گیر کرده یا آزاد نمی‌چرخد وجود اجسام خارجی، رسوبات آهکی، یا تغییر شکل پروانه باعث گیرکردگی می‌شود. اگر با تمیز کردن درست نشد، احتمالاً نیاز به تعویض است. --- ✅ 5. شکستگی یا ترک در پره‌ها پره‌های شکسته باعث عدم تعادل و کاهش عملکرد می‌شوند. در این حالت، تعویض ضروری است (نه تعمیر). --- ✅ 6. لق بودن پروانه روی شافت اگر پروانه به خوبی روی شافت سوار نشود (در مدل‌های رزوه‌ای یا خاری)، باعث: سر و صدای زیاد عملکرد ضعیف پمپ خرابی کامل شافت یا مهره‌ها خواهد شد. --- ✅ 7. افزایش مصرف برق موتور وقتی پروانه آسیب دیده یا مسدود شده باشد، موتور به زحمت می‌افتد و جریان برق افزایش می‌یابد. این می‌تواند نشانه‌ای از وجود مشکل در پروانه باشد. --- 📌 بازه زمانی تعویض پروانه: پروانه‌های فلزی: بسته به کیفیت و نوع کارکرد، ممکن است 3 تا 5 سال یا بیشتر عمر کنند. پروانه‌های پلاستیکی یا کامپوزیتی: معمولاً عمر کوتاه‌تری دارند، مخصوصاً در تماس با ذرات ساینده. بازرسی سالانه توصیه می‌شود؛ مخصوصاً در پمپ‌های پرکار یا در محیط‌های خورنده. --- 🧪 توصیه برای تشخیص دقیق: برای اطمینان از اینکه مشکل از پروانه است: 1. پمپ را باز کن و پروانه را بررسی کن (فرسودگی، ترک، تغییر شکل). 2. فاصله بین پروانه و محفظه (volute) را اندازه بگیر – اگر زیاد شده، نشانه‌ی ساییدگی است. 3. اگر پمپ چند مرحله‌ای است، همه پروانه‌ها باید بررسی شوند.